راه آهن ایران از یونسكو رد می شود؟
به گزارش هم پیما ایران سال جاری با دو پرونده «راه آهن» و «هورامان» در کمیته میراث جهانی یونسکو شرکت کرده است. کارشناسان نظر اولیه را درباره این دو پرونده به ایران اعلام نموده اند. به نظر می آید شانس هورامان برای ثبت جهانی بیشتر از طریق آهن باشد، هرچند هنوز مسؤولان میراث فرهنگی امید دارند هر دو پرونده به لیست جهانی یونسکو وارد شود.
به گزارش هم پیما به نقل از ایسنا، کمیته میراث جهانی یونسکو بعد از یک سال وقفه به دلیل همه گیری کرونا، از روز جمعه در چین شروع به کار کرده است. کمیته مجازی است و به قول معاون میراث فرهنگی، فقط اعضای کمیته بین الدول در فوجو چین حضور دارند. برگزاری مجازی، قدرت رایزنی و مذاکرات در ارتباط با ثبت پرونده ها را پایین آورده است. محمدحسن طالبیان قبلا به این نکته اشاره کرده بود. او حالا به فرانسه، مقر اصلی یونسکو رفته تا شاید رایزنی ها از این زاویه بهتر صورت گیرد.
پرونده راه آهن ایران برپایه برنامه اعلام شده از جانب دبیرخانه یونسکو مقرر است روز یکشنبه ۲۵ جولای (۳ مرداد) و پرونده ثبت منظر فرهنگی هورامان ( اورامانات) روز سه شنبه ۲۷ جولای (۵ مرداد) بررسی شود. طالبیان روز شنبه، ۲۶ تیرماه در مصاحبه ای که وبسایت خبری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتشر نموده، اظهار داشته بود: نظریه اولیه ایکوموس در مورد این دو پرونده اعلام شده است و بر مبنای نظرات دریافت شده، اورامانات یا هورامان از بخت بالایی برای ثبت در لیست میراث جهانی برخوردار بوده و در مورد پرونده راه آهن البته مسائلی مطرح گردیده است. با این وجود درحال رایزنی های نهایی برای این دو پرونده هستیم.
معاون میراث فرهنگی به جزئیات نظر کارشناسان یونسکو درباره پرونده راه آهن اشاره ای نکرده و سربسته گفته که به علت پیچیدگی های فنی و گستردگی محدوده عرصه و حریم این دو پرونده، فرایند بررسی کارشناسی آن در ایکوموس و کمیته میراث جهانی قابل توجه است.
ارزیابی پرونده راه آهن، به قول طالبیان در سال ۱۳۹۸ با بازدیدهای میدانی ارزیاب ایکوموس (شورای بین المللی ابنیه و محوطه ها) انجام شده است. همان موقع هم اصلاحات و نظراتی به این پرونده وارد شد. در واقع، پرونده راه آهن سال ۱۳۹۶ به یونسکو تحویل داده شد. کارشناسان یونسکو آن زمان هم نظرات و اصلاحاتی را روی این پرونده وارد دانستند. معاون میراث فرهنگی اظهار داشته بود: کارشناسان یونسکو نقشه ها و جزئیات بیشتری را برای تکمیل پرونده نیاز داشتند که در این رابطه اطلاعات بیشتر به آنها عرضه شد تا این پرونده در سال ۲۰۱۸ ارزیابی شود و برای سال ۲۰۱۹ به ثبت برسد.
اما پرونده راه آهن در سال ۲۰۱۹ که به همراه جنگل هیرکانی در کمیته میراث جهانی بررسی گردید، به علت نقایصی که داشت، برگشت خورد و درحالی که هیرکانی وارد لیست جهانی یونسکو شد، سهمیه دیگر ایران برای ثبت جهانی میراث فرهنگی از دست رفت. قرار شد شانس این پرونده در سال ۲۰۲۰ باردیگر محک زده شود. اما ویروس کرونا اجلاس را یک سال به تعویق انداخت. حالا در اجلاس ۲۰۲۱ ثبت این پرونده مقرر است باردیگر مطرح شود، اما پیشبینی کارشناسان مربوطه با عنایت به نظر اولیه ارزیاب ها و کارشناسان یونسکو بر این است که احیانا بخت پرونده راه آهن به اندازه هورامان بلند نباشد. گرچه رایزنی ها برای هر دو پرونده همچنان ادامه دارد.
ایران در سالهای اخیر برای جبران سال هایی که در کمیته میراث جهانی یونسکو حضور نداشت، به پرونده های زنجیره ای گرایش پیدا کرده است؛ قنات ها، کلیساها، باغ های ایرانی و حالا راه آهن و بعد از آن هم پرونده کاروانسراها. نظر معاون میراث فرهنگی این است که پرونده های زنجیره ای و بزرگ خوب است و شانس زیادی خواهد داشت. پرونده راه آهن هم ۱۴۰۰ کیلومتر را در بر می گیرد و استان ها را به هم متصل می کند. پرونده کمی برای یک کشور نیست. تمام ایستگاه ها و... را میتوان بعنوان مقصد جهانی معرفی نمود. از زمانی که پرونده راه آهن عنوان شد خیلی از ساختمان های قدیمی راه آهن حفظ شد، درحالی که قصد تخریب آنها را داشتند. حتی مقرر است این ساختمان ها مرکز اقامتی شود و یا موزه راه آهن ایجاد کنند.
شبکه راه آهن ایران با گستره پهناوری که در سرتاسر کشور دارد، دارای سیستم زنده و در حال کار است که نگهداری، تعمیر و بهره برداری از آن با شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران است. این شبکه همواره شاهد دخالت عوامل بهره بردار و توسعه بوده است. باآنکه در اطراف این شبکه ریلی، سازه ها، پل ها، ایستگاه ها و حتی لوکوموتیوهای قدیمی و واجد ارزش وجود دارد و بخش هایی از این شبکه، همانند راه آهن شمال ـ جنوب هویت تاریخی دارد، اما سوال اصلی این است که در صورت ثبت راه آهن ایران در لیست جهانی یونسکو، دخالت ها و بهره برداری ها را با این وسعت شبکه ریلی چگونه میتوان کنترل و محافظت کرد که در ادامه، این اثر گسترده مخدوش نشود و در معرض خطر قرار نگیرد؟
چه چشم اندازی برای بهره بردار و متولی آن برای نگهداری و محافظت از این اثر و چگونگی اجرای پروژه های توسعه در شبکه ریلی تعریف شده است؟
سوال دیگری که برای فعالان میراث فرهنگی بوجود آمده و همچنان بی پاسخ مانده، این است که چرا با وجود ۵۷ پرونده معطل در لیست موقت یونسکو و کارنامه قابل بحث محافظت و نگهداری از میراث ملی و جهانی از جانب متولی، مسؤولان میراث فرهنگی بر پیگیری و ثبت پرونده غول آسای راه آهن اصرار دارند که از همان ابتدا با ایراد کارشناسان یونسکو ایکوموس مواجه شد؟
منبع: hampeyma.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب