چالش ترانزیت ریلی گره دریاچه وان همچنان مانع اتصال ایران به اروپا است
به گزارش هم پیما، یک کارشناس ریلی اظهار داشت: ایران از شرق به چین متصل است، اما به علت ظرفیت پایین مسیر ترکیه و گره دریاچه وان، خروجی غربی کشور همچنان قفل مانده و اتصال پایدار به اروپا ممکن نمی گردد.
محمدجواد شاهجویی کارشناس صنعت حمل و نقل ریلی در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلان اینکه کریدور شرق به غرب یکی از محورهای راهبردی ترانزیتی جهان است، اظهار داشت: جاده ابریشم که قسمتی از این کریدور شمرده می شود، دارای دو بخش زمینی و دریایی است و آن چه تحت عنوان «جاده نوین ابریشم» توسط چین دنبال می شود نیز بر همین دو بخش استوار است.
وی اضافه کرد: در بخش زمینی این کریدور، مسیرهای مختلفی تعریف شده است؛ از مسیر دریای شمال و قطب شمال گرفته تا مسیر ترانس سیبری و ترانس روسیه. علاوه بر این، مسیر ترانس خزر و یکی از مهم ترین محورهای عبوری یعنی مسیر جنوبی یا همان مسیری که از ایران عبور می کند می تواند شرق و غرب جهان را به یکدیگر متصل کند.
مسیر ترکیه تنها خروجی غربی ایران است و ظرفیت کافی ندارد
شاهجویی بیان نمود: منظور از شرق و غرب در اینجا عمدتا اتصال اروپا و چین است. در ورودی شرقی کریدور، ایران اتصال مستقیم ریلی با چین دارد؛ مسیر قطاری که از چین به سوی قزاقستان حرکت می کند، از قزاقستان وارد ترکمنستان می شود و از آنجا به ایران می رسد. این اتصال بطورکامل ریلی برقرار است، بااینکه جزییات فنی مانند اختلاف عرض خط و محدودیت ورود واگن ها به کشورهای عضو CIS چالش هایی به وجود می آورد که نیازمند جابه جایی واگن روی بوژی است.
این کارشناس صنعت حمل و نقل ریلی افزود: در مجموع از سمت شرق، مسیر ورود قطارهای چینی به ایران فعال و متصل است، اما از سمت غرب شرایط متفاوت می باشد و حدودا میتوان گفت مسیر خروجی ایران منقطع است. اگر موضوع اتصال بوسیله عراق بررسی شود، چه راه آهن شلمچه و چه خط کرمانشاه - خسروی هنوز فعال نشده اند، درنتیجه تنها مسیر غربی فعال، مسیر ترکیه است.
وی تصریح کرد: مسیر ترکیه نیز ظرفیت خیلی پایینی دارد. در این محور، ریل در دریاچه وان منقطع می شود و واگن ها باید توسط فیبرات ها یا شناورهای مشابه لندی کرافت از داخل دریاچه عبور داده شوند. بعد از آن نیز مسیر جنوبی ترکیه که نسبتاً قدیمی و کم سرعت است ادامه خواهد یافت. ترکیه در برنامه های توسعه ای خود بیشتر به توسعه خط شمالی توجه دارد و نه محور جنوبی فعلی.
ظرفیت ۷۰۰ هزار تنی مسیر ترکیه پاسخگوی نیاز ترانزیتی ایران نیست
شاهجویی خاطرنشان کرد: ظرفیت فعلی این خط محدود است و نهایتا به حدود ۷۰۰ هزار تن در سال می رسد. هم اینک نیز بارهای صادراتی افغانستان و پاکستان به سوی ترکیه تحت عنوان کریدور ITI از همین مسیر حمل می شود. با وجود درخواست ۲۰ ساله ایران برای دور زدن دریاچه وان و تکمیل این مسیر، طرف ترک به علت ماهیت گردشگری منطقه تا حالا موافقتی با اصلاح مسیر نداشته است.
وی اظهار داشت: ترکیه در مقابل، پیشنهاد اتصال ایران از مسیر شمالی را عرضه کرده است؛ مسیری که بر تکمیل راه آهن مرند - چشمه ثریا استوار است و ایران را بعد از عبور از چشمه ثریا به قارص و از آنجا به خط شمالی ترکیه و سپس اروپا متصل می کند. این مسیر دو هدف اصلی تکمیل محور شرقی - غربی ترکیه و اعطای یک مسیر ترانزیتی شرقی - غربی به ایران را دنبال می کند.
این کارشناس ارشد صنعت حمل و نقل ریلی اظهار نمود: با این وجود نباید فقط به این مسیر متکی بود. ایران باید در کنار تکمیل تار جنوبی کریدور شرق - غرب، سایر محورهای ترانزیتی را نیز فعال کند. حتی در شرایط فعلی که سوریه بصورت مستقیم در دسترس نیست، تکمیل مسیر عراق لازم است تا در آینده امکان اتصال به سوریه و دسترسی به مدیترانه برای ورود به اروپا برقرار شود.
تکمیل خط ریلی مرند - چشمه ثریا ایران را باردیگر به اروپا وصل می کند
وی افزود: علاوه بر این موضوع، اتصال از مسیر شمالی نیز باید فعال بماند؛ مسیر مرند - چشمه ثریا باید تکمیل شود و همین طور فعال سازی مسیر جلفا برای اتصال به گرجستان نیز اهمیت دارد. علاوه بر این، مسیرهای ارتباطی با ارمنستان و همین طور اتصال بوسیله بندر پوتی و کریدورهای در رابطه با قفقاز باید همزمان پیگیری شود.
وابستگی به یک مسیر ترانزیتی خطای راهبردی در حکمرانی کریدوری است
شاهجویی در انتها تصریح کرد: عقلانیت در حکمرانی کریدوری ایجاب می کند که هیچ کشوری نباید به یک مسیر واحد متکی بماند. ایران باید بصورت همزمان مسیر چشمه ثریا به مرند، محور جلفا، مسیرهای اتصال به عراق، و مسیرهای ارتباطی با قفقاز را توسعه دهد و فعال نگه دارد تا وابستگی ترانزیتی کم شود و جایگاه حمل و نقل ریلی کشور در کریدور شرق - غرب تثبیت شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید