گزارش هم پیما؛
فرصت مشاركت در بازسازی سوریه را از دست دادیم؟
باآنکه خیلی از کارشناسان معتقدند ما از ظرفیت های اقتصادی سوریه و صادرات کالا و خدمات فنی مهندسی به این کشور جا مانده ایم، اما رئیس کمیته روابط خارجی مجلس، علت آنرا قصور نمی داند.
به گزارش هم پیما به نقل از مهر، از نیمه های سال ۹۳، بشار اسد رئیس جمهور سوریه به مقامات ارشد کشورمان پیشنهاد سرمایه گذاری ایران در بازسازی خرابی ها و زیرساخت های کشورش را با همکاری بخش خصوصی ایران عرضه داد؛ در همان زمان اعلام گردید اسد با عنایت به حمایت ایران از مردم سوریه در مقابل تجاوز تروریست ها و دشمنان مقاومت، ایرانیان را برای بازسازی این کشور ارجح می داند؛ پیشنهادی که با استقبال مقامات جمهوری اسلامی ایران روبه رو شد.
از آنجا که پیشنهاد عرضه شده، در میانه های بحران سوریه بود، اجرای آن با کمی تأخیر آغاز و همان سال کمیته ای تشکیل شد تا نسبت به نحوه سرمایه گذاری ها در سوریه و همینطور نیازها، ظرفیت ها و چگونگی توانمندسازی بخش خصوصی علاقمند به سرمایه گذاری در این کشور، بررسی کارشناسی لازم را انجام دهد.
سفر مقامات ایرانی به سوریه و توافقاتی که هیچ وقت عملی نشد
اردیبهشت ماه سال ۹۷ وزیر سابق راه و شهرسازی به نمایندگی از دولت ایران برای دیدار با مقامات سوریه و بررسی نحوه مشارکت در بازسازی این کشور به سوریه سفر و با بشار اسد رئیس جمهور و عماد خمیس نخست وزیر سابق سوریه دیدار کرد؛ در این دیدارها بر همکاری ایران و سوریه در مورد ساخت مسکن، حمل و نقل و زیرساخت های آن، گمرک، روابط بانکی و بیمه ای، توسعه مناطق آزاد، بازسازی شهرک های صنعتی سوری و… تاکید و این موارد مورد موافقت قرار گرفت.
دی ماه سال ۹۷ هم همایشی با حضور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در اتاق بازرگانی با عنوان مشارکت بخش خصوصی در بازسازی سوریه برگزار گردید که اسلامی در آن نشست از سفر یک هیأت بلندپایه ایرانی به دمشق و دیدار با فعالان بخش خصوصی این کشور و همینطور مقامات دولتی سوریه اطلاع داد.
سفر این هیئت سیاسی-اقتصادی، بهمن ماه ۹۷ به ریاست اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور انجام شد که در آن سند مهم همکاریهای بلندمدت و راهبردی ایران و سوریه به امضا رسید. با این وجود تا کنون هیچیک از بندهای توافقات مهم مقامات سیاسی دو کشور، جنبه اقتصادی نگرفته است.
ساخت شهرک ۲۰۰ هزار واحدی دمشق به کجا رسید؟ / رئیس انجمن انبوه سازان: تقریباً هیچ!
ایرج رهبر رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران هم که در مسافرت جهانگیری به سوریه، هیئت ایرانی را همراهی می کرد، اسفند ۹۷ و چند روز بعد از انجام این سفر در نشست خبری گرامیداشت روز مهندس با اشاره به اینکه عمده تلاش ما در افزایش صدور خدمات فنی مهندسی به کشورهای همسایه است و باید این روند تقویت شود، اظهار داشت: اخیراً در سفری که همراه با اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی به سوریه داشتیم، تفاهمنامه هایی به امضا رسید در خصوص اینکه انبوه سازان ایرانی شهرک ۲۰۰ هزار واحدی در دمشق راه اندازی کنند.
وی در چند روز اخیر در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اینکه ماجرای ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی که در مسافرت بهمن ماه ۹۷ همراه با معاون اول رئیس جمهور به دمشق در مورد آن توافق شد، به کجا رسید؟ عنوان کرد: بعد از آن سفر هیچ اتفاقی نیفتاد و هیچ اقدامی از سوی انبوه سازان در سوریه صورت نگرفت.
رهبر اظهار داشت: اینکه نهادهای دیگر کاری کرده باشند، اطلاعی ندارم اما از سوی انبوه سازان هیچ اقدامی برای بازسازی سوریه صورت نگرفت ما دائماً جلساتی با نمایندگان اتاق بازرگانی داریم و پیگیری می نماییم، اما مسؤلان دستگاه دیپلماسی دنبال کار نیستند.
وی به برخی مشکلات در این حوزه همچون صدور ضمانت نامه های بانکی، انتقال مصالح ساختمانی، نیروی انسانی، مراودات مالی و… اشاره و اظهار نمود: رفع این دست مشکلات از دست ما خارج است و باید دولتمردان، بانک مرکزی، وزارت امور خارجه و امثال اینها باید کاری کنند تا راه برای سرمایه گذاری بخش خصوصی باز شود؛ اگر این مشکلات حل شود، ما از خدایمان هست که به آنجا برویم و کار کنیم؛ اما زور یک شهروند معمولی نمی رسد که در آنجا با دولت سوریه بخواهد رو در رو شود؛ حتی اتاق بازرگانی هم زورش نمی رسد؛ باید بانک مرکزی ورود کرده و اجازه صدور ضمانت نامه بانکی را بدهد و امکان مراودات مالی و نقل و انتقالات پول حل شود.
صادرات یک سال ترکیه به سوریه معادل نصف صادرات ۱۰ سال ایران به سوریه
علی رغم سفرهای مختلف دیگر مقامات ایرانی در سطوح مختلف عالی رتبه و میانی به دمشق و همینطور چند سفر همتایان سوری آنها به تهران، برخی کارشناسان معتقدند آنگونه که شایسته است، ایرانیان نتوانسته اند بازار تا حدودی جذاب و آماده سوریه را در اختیار بگیرند.
از سال ۸۸ تا ۹۸، بیشترین میزان تجارت ایران و سوریه در سال ۸۹ با ۵۱۶ میلیون دلار رقم خورد؛ این در شرایطی است که در سال ۹۷ و علیرغم افزایش تلاشهای دو کشور برای بهره مندی از ظرفیت های یکدیگر، کمترین حجم تجارت ایران و سوریه انجام شد و به رقم ۹۹ میلیون دلار رسید هرچند که این میزان تجارت خارجی در سال ۹۸ رشد نسبتاً مناسب تری داشت و به رقم ۱۶۲ میلیون دلار رسید.
مجموع صادرات ایران به سوریه در یک دهه (۸۸ تا ۹۸) حدود ۲.۵ میلیارد دلار بود؛ اما ترکیه ای ها تنها در سال ۲۰۱۸ توانستند یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون دلار به سوریه انواع کالا صادر کنند.
بر اساس آخرین آمار اعلام شده از جانب بخش عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت در ۷ ماهه نخست سال جاری صادرات ایران به سوریه تنها ۷۳ میلیون دلار و واردات از سوریه هم ۱۰ میلیون دلار بوده است.
این در حالی است که حتی بعضی از کشورهایی که از آغاز بحران تابحال با دولت و ملت سوریه وارد جنگ شده اند، صادرات بسیار گسترده تری به بازارهای این کشور دارند.
حامی تروریست ها، صدرنشین صادرکنندگان به سوریه
به عنوان نمونه ترکیه که نه تنها در زمان بحران سوریه، از تروریست های جبهه النصره حمایت می کرد، بلکه هم اکنون هم در ادلب سوریه مستقر بوده و بخشی از خاک این کشور را در اشغال دارد، در سال ۲۰۱۹ از مجموع واردات ۶ میلیارد دلاری سوریه، سهمی بالغ بر ۱.۷ میلیارد دلار را به خود اختصاص است.
عجیب تر اینکه مجموع صادرات ۷ ماهه ایران به سوریه، ۷۳ میلیون دلار بود اما صادرات تنها ماه سپتامبر (شهریور امسال) ترکیه به سوریه، بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار بوده است! در سال ۲۰۱۸ سه کشور امارات، چین و ترکیه صادراتی به ترتیب بین ۱.۱ تا ۱.۳ میلیارد دلار به سوریه داشته اند.
نبود راه دسترسی؛ اصلی ترین مشکل صادرکنندگان ایرانی به سوریه
برخی کارشناسان عدم تحقق وعده ساخت خط آهن شلمچه-بصره-لاذقیه را بعنوان یکی از اصلی ترین مشکلات صادرکنندگان ایرانی به سوریه می دانند که سبب شده تا ترکیه به واسطه داشتن مرزهای مشترک با سوریه، بخش مهمی از بازار این کشور را در اختیار بگیرد، اما برخی کارشناسان هم می گویند سوری ها پیشنهاد مدیریت و بهره برداری از بندر لاذقیه بزرگترین بندر این کشور در مدیترانه را به ایرانیان عرضه کرده بودند اما با استقبال دستگاههای ذی ربط مواجه نشده است. موضوعی که می توانست سهم بزرگی در کسب بازارهای سوریه برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی داشته باشد.
یک مقام ارشد هیئت دولت: بخش خصوصی برای حضور در سوریه توانمند می شود
یکی از مقامات ارشد هیئت دولت در گفتگو با خبرنگار مهر با رد و تکذیب این مورد که برخی کشورهای حامی تروریست ها در سوریه توانسته اند پروژه های توسعه ای و عمرانی سوریه را برعهده بگیرند، عنوان کرد: ترکیه فقط در نزدیکی مرز خود با سوریه و برای اجرای تفاهمی که با روس ها در مورد ایجاد حریم امنیتی داشته اند، احداثاتی داشته است تا نیروهای خویش را تجهیز کند.
تکذیب حضور شرکتهای ساختمانی ترکیه در بازسازی سوریه
وی تاکید کرد: ما هیچ خبری دریافت نکرده ایم که ترکیه ای ها بخواهند بازسازی و نوسازی بخشی از سوریه را به شرکتهای خود اختصاص داده باشند چنین خبری هم تأیید نشده است.
این مقام مسئول ارشد دولتی در مورد امضای سند همکاریهای اقتصادی ایران و سوریه که به امضای معاون اول رئیس جمهور کشورمان با نخست وزیر سوریه رسیده هم آنرا یک سند همکاریهای دراز مدت و راهبردی دانست و تاکید کرد: در این سند تکالیفی و برای هر تکلیف، کارگروه هایی در رشته های گوناگون تشکیل شده و اقداماتی صورت گرفته است.
برخی شرکتهای ایرانی به این سوریه سفرهایی داشته و قراردادهایی منعقد کرده اند؛ اتاق بازرگانی باید به این کشور می رفت و اتاق مشترک ایران و سوریه را تجهیز و نمایشگاه دائمی محصولات ایران را تأسیس می کرد که این اتفاق افتاده است.
وی درباره مسائل و همکاریهای پولی و بانکی ایران و سوریه هم بیان نمود: سوری ها اقدامات زیادی با بانک مرکزی کشورمان انجام داده اند که در مراحل پایانی به سر می برد.
تغییر دولت سوریه، فرایند سرمایه گذاری ایرانیان را کند کرد
این مقام بلندپایه هیئت دولت درباره پروژه شهرک مسکونی دمشق هم که مقرر است انبوه سازان ایرانی آنرا در سوریه اجرا کنند، اظهار داشت: این پروژه را سوری ها پیشنهاد داده اند و اتاق بازرگانی به شرکتهای ایرانی اعلام نموده تا پروپوزال های خویش را تهیه کنند و در مذاکره هستند که دولت در سوریه تغییر کرد؛ فضای حاکم بر مذاکرات متأثر از تغییر دولت بوده و باید مجدداً هماهنگی ها صورت بگیرد که در حال رایزنی هستیم.
سرمایه گذاران ایرانی پروژه های عمرانی را فاینانس می کنند
وی در مورد نحوه تأمین اعتبارات پروژه های عمرانی شرکتهای فعال ایرانی در سوریه تاکید کرد: هر کشوری که می خواهد در بازسازی سوریه فعال شود، باید پکیج فاینانس را هم عرضه نماید تا بتواند پیشنهادهای خویش را جذاب کند؛ بخش خصوصی ما برای حضور در پروژه های عمرانی سوریه بسیار مشتاق است و اتاق بازرگانی هم به آن علاقه مندی نشان داده است. هم اکنون هم تبادلات کالایی با سوریه را شروع کرده اند.
مقام مسئول ارشد دولتی درباره پروژه های مسکونی خاطرنشان کرد: باید توانمندسازی مردم سوریه از راه بانکهای این کشور می بایست صورت بگیرد که با کمک های خارجی که به این کشور داده می شود، بانکهای سوری تقویت می شوند؛ پروژه های مسکونی و ساخت و سازها در سوریه باید در مدار این اعتبارات به چرخش دربیایند؛ ازاین رو ایرانی هایی که مقرر است سرمایه گذاری مشترک کنند، باید منابع مالی را هم با خود ببرند که شامل بخش خصوصی می شود؛ نحوه همکاریهای بخش دولتی ایران و سوریه فرق دارد یعنی پول دولت ایران که می خواهد سرمایه گذاری کند، باید در قالب برنامه و سیستم های حمایتی باشد که در دستور کار است و از اول هم ما به دنبال این بودیم تا با اعتبار دهی و پشتیبانی از شرکت هایمان، فرصت های کسب و کار و سازندگی را که هم برای رفاه حال مردم سوریه باش و هم کسب و کار شرکتهای ایرانی باشد که در حال پیگیری است.
عضو کمیته مذاکرات اقتصادی ایران و سوریه: قصوری صورت نگرفته؛ ولی از ظرفیت ها به صورت کامل بهره برداری نمی شود
عباس گلرو رئیس کمیته روابط خارجی مجلس هم در گفت و گو با خبرنگار مهر عنوان کرد: در خلال ۴۰ سال روابط سیاسی که با سوریه داشتیم، طبیعتاً تلاش شده که روابط اقتصادی هم شکل بگیرد و گسترش پیدا کند؛ ما پیش از بحران سوریه، پروژه های مهمی در این کشور اجرا کردیم که مهمترین آن، راه اندازی کارخانجات خودروسازی، شیشه سازی و تأسیس نیروگاه های برق در این کشور بود؛ هر چند که روابط اقتصادی ما، همتراز با روابط سیاسی نبود اما همکاری اقتصادی رو به رشد بود.
وی اضافه کرد: در خلال بحران سوریه، جمهوری اسلامی ایران بعنوان متحد اول سوریه در کنار مردم این کشور برای مقابله با تروریست ها و متجاوزان قرار گرفت؛ در خلال بحران، پروژه های اقتصادی مهمی با سوریه برای بازسازی این کشور تعریف شد و در دیدارهایی که با بشار اسد رئیس جمهور سوریه انجام شد، وی تاکید داشت که باید روابط اقتصادی دو کشور ارتقا یابد؛ ما هم معتقد بودیم، با عنایت به ظرفیت های اقتصادی ایران و سوریه، سطح فعلی مناسبات اقتصادی، کافی نیست و باید افزایش یابد.
نایب رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و سوریه افزود: به دنبال این جلسات، کمیته ۳ نفره ای برای ارتقای مناسبات اقتصادی ایران و سوریه شکل گرفت که بنده هم به نمایندگی از وزارت امور خارجه، در آن کمیته عضویت داشتم و جلسات گوناگونی با همتایان سوری برای ارتقای سطح روابط اقتصادی دو کشور برگزار کردیم؛ کار کارشناسی دقیقی برای تقویت روابط اقتصادی انجام شد که نتیجه آن، تعریف و طراحی پروژه های مختلف توسعه ای و زیرساختی در سوریه بود.
شروع توسعه روابط ایران و سوریه از اواسط بحران این کشور بود
وی خاطرنشان کرد: شروع توسعه روابط اقتصادی ایران و سوریه در اواسط بحران سوریه و در سال ۹۳ زده شد اما فراز و نشیب هایی هم داشت؛ من معتقدم اقداماتی در این خصوص انجام گرفته و این طور نیست که کوتاهی کرده باشیم یا قصوری صورت گرفته باشد اما به هر حال محدودیت هایی در کلیت کار در منطقه وجود دارد هر چند که توقع داریم از ظرفیت ها به صورت کامل بهره برداری شود؛ ما همواره به دنبال شرایط مطلوب تری هستیم و نباید به حدی که هم اکنون هستیم، اکتفا نماییم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: ظرفیت سازی ها به آن شکل که باید انجام می شد، صورت نگرفته است.
گلرو عنوان کرد: علاوه بر تقویت روابط اقتصادی بخش دولتی ایران با سوریه، روابط بخش های خصوصی دو کشور را هم تقویت کرده ایم؛ بعنوان مثال اتاق بازرگانی ایران ساختمانی در دمشق خریداری نموده تا نمایندگان این بخش در سوریه فعال مستقر شوند. روابط اقتصادی و تجاری یک جاده دو طرفه است و هر دو طرف از آن بهره مند می شوند؛ به خصوص که این کشور محصولاتی دارد که ما می توانیم از آنها خریداری نماییم و همچنین، بازار خوبی برای کالاهای ماست.
بروکراسی های پیچیده، مانع توسعه فعالیت بخش خصوصی
نماینده مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: سوریه آمادگی دارد تا از سرمایه گذاران ایرانی استقبال کند؛ اما بعضاً وجود بروکراسی هایی در دو سوی این روابط و همینطور برخی بروکراسی های اداری در سمت ایران، سبب می شود تا توسعه این روابط به تأخیر بیفتد؛ چاره آن هم تسهیل موانع است تا به سمت فضای بازتر برای توسعه روابط اقتصادی حرکت نماییم.
منبع: هم پیما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب