معاون توسعه اشتغال و كارآفرینی ستفا جهاددانشگاهی:
نظام دانشگاهی ما هنوز نتوانسته حلقه ارتباط با بازار کار را شکل دهد
به گزارش هم پیما، معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش بنیان جهاددانشگاهی(ستفا) با اشاره به خلأ بزرگ در پیوند میان آموزش دانشگاهی و اشتغال اظهار داشت: جزایر منفصلی در بازار کار وجود دارد و هنوز سامانه ای ملی برای اتصال دانشجویان و فارغ التحصیلان به بازار کار شکل نگرفته است.
به گزارش هم پیما به نقل از ایسنا، مهری سادات موسوی، معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش بنیان جهاددانشگاهی(ستفا) با تکیه بر این که اشتغال فقط به داشتن مدرک تحصیلی وابسته نیست، اظهار داشت: در کشور ما نگاه به اشتغال بیش از اندازه بر مدرک تحصیلی متمرکز شده است؛ در حالیکه اشتغال، حتی در چارچوب خوداشتغالی، یک پروسه چندوجهی است که نیازمند مهارت، تجربه و درک فرهنگی و اجتماعی از محیط کار است.
وی ادامه داد: دانش آموختگان ما بعد از دریافت مدرک، حتی در مقطع دکتری، گاه در نقطه صفر قرار دارند و نمی دانند از کجا باید آغاز کنند، در حالیکه فردی در این سطح تحصیلی باید آن قدر مجهز به مهارت های مختلف باشد که بتواند چند نفر را هدایت کند، نه این که تازه بدنبال کسب مهارت های اولیه باشد.
غفلت از بعد فرهنگی آموزش و پرورش
موسوی با اشاره به نقش آموزش وپرورش در جامعه پذیری دانش آموزان، اظهار نمود: بخش قابل توجهی از مهارت های موردنیاز برای ورود به بازار کار، در پروسه جامعه پذیری و در نظام آموزشی شکل می گیرد، اما متاسفانه در بخش فرهنگی آموزش وپرورش کمتر به این مورد توجه شده است.
ایشان سپس با بیان مثالی از یک مطالعه انجام شده در ژاپن اظهار داشت: در این پژوهش مشخص شد که سنین ۹ تا ۱۵ سالگی، دوران ایجاد تعلق فرهنگی و هویت ملی خردسالان است. ژاپنی ها بر همین مبنا تصمیم گرفتند کارمندانی را که در این بازه زمانی فرزند دارند، به خارج از کشور اعزام نکنند تا حس تعلق فرهنگی در فرزندانشان حفظ شود. این مثال نشان میدهد که پرورش فرهنگی و ملی افراد باید آگاهانه و در سنین حساس شکل گیرد.
چالش های فرهنگی در عصر فضای مجازی
این مقام مسئول با اشاره به تغییر شرایط نسل جدید در فضای مجازی تاکید کرد: امروزه ما از کودکی گوشی هوشمند را در اختیار فرزندان قرار می دهیم، بنابراین دیگر معلوم نیست پروسه رشد فرهنگی و اجتماعی آنان در چه فضایی و با چه الگویی شکل می گیرد. تعلق فرهنگی و هویتی آنان گاه به جای جامعه واقعی، در فضای مجازی ایجاد می شود.
وی افزود: سیستم دانشگاهی ما بدون توجه به این مسئله، دانشجویانی را تربیت می کند که خیلی از آنان بعد از فارغ التحصیلی تنها به خروج از کشور فکر می کنند. در حالیکه آن دسته از اشخاصی که در بُعد فرهنگی و هویتی خود عمیق تر رشد کرده اند، بیشتر به ماندن و خدمت در کشور تمایل دارند.
ارتقای هوش فرهنگی و مهارت های ارتباطی؛ حلقه مفقوده اشتغال
موسوی با تکیه بر این که در پایان زنجیره اشتغال باید نگاه مان به ابتدای آن باشد، اظهار داشت: لازم است از دوران دانشجویی بر ارتقاء هوش فرهنگی و اجتماعی، مهارت های ارتباطی و تعاملات انسانی دانشجویان سرمایه گذاری نماییم. تعاملات واقعی در جامعه امروزی بشدت کم شده است و خیلی از دانشجویان از دوران مدرسه تا دانشگاه، درگیر فضای مجازی بوده اند.
وی با اشاره به آثار این مسئله اضافه کرد: خیلی از رفتارهای اجتماعی در بازخوردهای زندگی واقعی شکل می گیرد، اما وقتی این تعاملات واقعی حذف شود، فرد حتی باهوش ترین و نخبه ترین باشد، در محیط کار ممکنست رفتاری بروز دهد که در شأن موقعیت شغلی او نیست؛ چون فرصت تجربه و آزمون وخطا در فضای واقعی را نداشته است.
ضرورت تدوین «پرونده مهارت شغلی» برای هر دانشجو
معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی ستفا جهاددانشگاهی در ادامه با اعلان اینکه آموزش های مهارتی باید در ساختار آموزش عالی نهادینه شود، خاطرنشان کرد: پیشنهاد ما اینست که در کنار آموزش های تخصصی، برای هر دانشجو یک پرونده مهارتی و شغلی تعریف شود. این پرونده تنها مربوط به مهارت های کسب و کار نیست، بلکه باید مجموعه ای از مهارت های فردی، ارتباطی و اجتماعی را هم در برگیرد تا خلأهای مهارتی دانشجویان شناسایی و تکمیل شود.
ضرورت آموزش مهارت های زندگی و وقت شناسی در کنار آموزش تخصصی
معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی ستفا جهاددانشگاهی با اشاره به کمبود آموزش های کاربردی در نظام آموزشی کشور اظهار داشت: متاسفانه خیلی از آموزش هایی که باید به جوانان داده شود، در برنامه های رسمی وجود ندارد. امروز شاهدیم بعضی از پسران فقط برای تعویق سربازی، تحصیل خودرا سال ها طول می دهند. این در حالیست که اگر فرد قدر زمان خودرا بداند و مفهوم سرمایه عمر را درک کند، حاضر نمی شود یک دوره کارشناسی چهار ساله را شش سال به طول انجامد فقط برای فرار از خدمت وظیفه.
وی ادامه داد: این مسایل ظاهراً جزئی، در واقع چالش های مهم فرهنگی و رفتاری اند که باید هم زمان با آموزش های تخصصی دانشگاهی مورد توجه قرار گیرند؛ اما متاسفانه تابحال اقدام میدانی و ملموسی در این مورد دیده نشده است و لازم است با سرعت و جدیت بیشتری در این زمینه کار شود.
شکاف عمیق میان دانشگاه و بازار کار
موسوی با اشاره به جدایی نظام دانشگاهی از واقعیت های بازار کار اظهار نمود: یکی از چالش های اساسی در حوزه اشتغال اینست که ارتباط مؤثری میان آموزش دانشگاهی و نیازهای بازار وجود ندارد. فارغ التحصیلان ما بعد از پایان تحصیلات تخصصی خود، تازه متوجه می شوند که برای ورود به بازار کار باید مهارت های جدیدی را یاد بگیرند و این یعنی هدررفت طلایی ترین سالهای عمر آنان.
وی افزود: این فاصله میان دانشگاه و بازار محدود به رشته خاصی نیست؛ چه در علوم انسانی، چه در فنی و مهندسی یا سایر رشته ها، نیازهای واقعی بازار از آموزش های دانشگاهی جدا شده است. بخشی از این مسئله به ساختار دانشگاهی ما برمی گردد که به جای مسئله محوری، بسمت مقاله محوری حرکت کرده است. وقتی تمرکز فقط بر تولید مقاله باشد، دیگر احتیاجی به شناخت مشکلات واقعی جامعه و ارایه راهکار برای آنها احساس نمی شود.
ضرورت آشنایی دانشجویان با بازار کار و مهارت های روز
این مقام مسئول با تکیه بر اهمیت شناخت بازار کار قبل از فارغ التحصیلی اظهار داشت: دانشجو باید از دوران تحصیل بداند که مقرر است در چه فضایی فعالیت کند، چه مهارت هایی برای حضور در بازار لازم دارد و چه نرم افزارها و ابزارهایی را باید بشناسد. متاسفانه خیلی از دانشجویان حتی به نرم افزارهای پایه در رشته خود مسلط نیستند و این ضعف سبب می شود نتوانند در همان حوزه تخصصی شغلی پیدا کنند.
وی ادامه داد: ما در کشور با کمبود شدید مهارت های نرم مانند ارتباطات مؤثر، کار تیمی و حل مسئله مواجهیم و با این حال در حوزه مهارت های سخت و فنی هم ضعف جدی داریم. بدین سبب لازم است در همان پرونده مهارت شغلی دانشجویان که پیشتر عنوان شد، این دو دسته مهارت به شکل توأمان دیده شود تا آموزش ها جامع و واقعی باشد.
پیامدهای مدرک گرایی و چالش های ساختاری اقتصاد
موسوی با انتقاد از مدرک گرایی حاکم بر نظام آموزشی کشور اشاره کرد: خیلی از فارغ التحصیلان ما، بعد از سال ها تحصیل، به نقطه ای می رسند که نمی دانند با دانش خود چه کنند. من بارها با اشخاصی روبه رو شده ام که با وجود داشتن مدرک دکتری، می گویند از کودکی تنها یاد گرفته اند درس بخوانند و الان نمی دانند در زندگی چه مسیری را انتخاب کنند. این مسئله برای جامعه یک زنگ خطر است.
وی افزود: باید تلاش نماییم هیچ کدام از دانشجویان ما به چنین نقطه ای نرسند. این در حالیست که مشکلات اقتصادی و ساختاری، شرایط را برای جذب نیروی تحصیل کرده دشوار کرده است. بخش خصوصی به سبب تورم و رکود اقتصادی توان استخدام نیروهای جدید را ندارد و کارآفرینان هم در راه ورود به بازار کار با موانع مختلفی روبه رو هستند.
لزوم ایجاد بستر ملی برای اتصال مهارت آموختگان به بازار کار
معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی ستفا جهاددانشگاهی با تکیه بر ضرورت ایجاد پیوند میان مهارت آموختگان و فرصت های شغلی کشور اظهار داشت: اکنون با وجود تعداد زیادی از مشاغل و ظرفیتهای جذب نیرو، چه در بخش کارآفرینی و چه در حوزه استخدامی، با پدیده ای به نام "جزایر منفصل بازار کار" مواجهیم؛ یعنی سامانه یا بستر ملی منسجمی وجود ندارد که بتواند افراد مهارت دیده را فارغ از رشته تحصیلی شان به فرصت های واقعی اشتغال متصل کند.
وی ادامه داد: حتی اگر دانشجویان پروسه مهارت آموزی را طی کنند و پرونده مهارتی شغلی خودرا تکمیل کرده باشند، باز هم خلأ ساختاری جدی وجود دارد؛ چونکه هنوز بستری ملی برای اتصال نظام آموزش عالی و بازار کار فراهم نشده است. متاسفانه این مسئله سال هاست مطرح است، اما بازهم در همان نقطه قبلی باقیمانده ایم.
شکاف میان عرضه و تقاضای نیروی کار
موسوی با اعلان اینکه کشور هم زمان با دو پدیده متناقض روبه روست، اظهار نمود: از یک سو با انبوهی از فارغ التحصیلان بیکار مواجهیم و از طرف دیگر خیلی از کارفرمایان و واحدهای تولیدی از کمبود نیروی کار متخصص رنج می برند. این نشان دهنده نبود سازوکار مؤثر برای ارتباط میان عرضه و تقاضای نیروی انسانی است.
وی افزود: واقعا جای تعجب دارد که در کشوری با این حجم از فناوری و سیستم های دولتی، هنوز پلتفرمی ملی برای پیوند میان مهارت آموختگان و فرصت های شغلی به وجود نیامده است. در حالیکه امروز حتی فناوری هایی مانند هوش مصنوعی به شکل گسترده در دسترس قرار گرفته اند، ما هنوز در ابتدایی ترین گام اتصال نیروی کار به بازار مشکل داریم. امیدوار هستم این خلأ به سرعت برطرف شود، چونکه یکی از چالش های کلیدی اشتغال در کشور است.
آموزش «مسئولیت شخصی»؛ گام مغفول در تربیت نیروی انسانی
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به اهمیت تقویت حس مسئولیت پذیری فردی در بین دانشجویان اظهار داشت: باید در پروسه تربیت و آموزش افراد، مفهوم مسئولیت شخصی را نهادینه نماییم. متاسفانه امروز نیروهایی تربیت می شوند که انتظار دارند فقط درس بخوانند و دیگران برایشان کار فراهم آورند، در حالیکه اگر فرد ببیند نظام دانشگاهی در بعضی حوزه ها خلأ دارد، باید خود برای یادگیری مهارت ها پیش قدم شود.
وی ادامه داد: تا وقتی که فرهنگ مسئولیت پذیری فردی در آموزش عالی نهادینه نشود، حتی بهترین ساختارها هم کارآیی لازم را نخواهند داشت. هر دانشجو باید یاد بگیرد که ارتقاء مهارت های خودرا نه یک الزام تحصیلی، بلکه مسئولیتی برای آینده شغلی و زندگی اش بداند.
پیوند پرونده مهارتی با بازار کار ملی
موسوی در جمع بندی سخنان خود تاکید کرد: مهم ترین اقدام، ایجاد و تکمیل پرونده مهارتی شغلی برای همه دانشجویان در تمام رشته هاست. این پرونده باید بگونه ای طراحی شود که بتواند دانشجویان را مستقیماً به بازار کار متصل کند.
وی اظهار داشت: از طرف دیگر باید بستر ملی جامعی فراهم گردد تا کارفرمایان و صاحبان کسب وکارهایی که حال به سبب کمبود نیروی ماهر با رکود یا تعطیلی مواجهند، بتوانند بسادگی به این نیروی انسانی دسترسی داشته باشند. تحقق این هدف می تواند قدمی اساسی در رفع بخشی از بحران اشتغال کشور باشد.
منبع: hampeyma.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید