، یادداشت مهمان،
مجاورت پهنه های فرونشست زمین با دو گسل فعال تهران، تهدید ۲۵ كیلومتر اتوبان آزادگان و۴۴ پمپ بنزین
هم پیما: به اعتقاد محققان كشور علاوه بر راه آهن ˮتهران-جنوبˮ و ˮتهران- تبریزˮ، شاخه های جنوبی مترو به سمت ˮاسلامشهرˮ و همچنین بخش هایی از ˮجنوب غربی تهرانˮ، در محدوده مخاطره آمیز فرونشست زمین قرار دارند كه در این محدوده علاوه بر وجود ۱۲۰ كیلومتر خط راه آهن و ۲۵ كیلومتر از خطوط مترو، گسل های فعال ˮشمال تهرانˮ، ˮپردیسان و گسل ˮماهدشت - جنوب كرجˮ، قرار گرفته است.
به گزارش هم پیما به نقل از ایسنا، به سبب ادامه دار بودن خشكسالی ها، حفر چاه های غیر مجاز و افزایش جمعیت، كشور با مخاطره فرونشست هایی مواجه می باشد كه به اعتقاد محققان در كلانشهری مانند تهران با ادامه این پدیده، زیر ساخت های شهری در معرض مخاطره قرار دارند.
برمبنای آمارهای اعلام شده، حدود ۱۲۰ كیلومتر خط راه آهن و ۲۵ كیلومتر از خطوط مترو، حدود ۲۰۰ كیلومتر اتوبان های بین شهری، حدود ۲۳۰۰ كیلومتر راه ها و معابر شهری و بین شهری اصلی و فرعی در معرض مخاطرات ناشی از فرونشست قرار دارند و باید موارد ۲۱ پل و بیشتر از ۲۵۰ هزار ساختمان و حدود ۳ میلیون نفر جمعیت در استان تهران را به آن اضافه كرد.
بر این اساس دكتر مهدی زارع، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله یادداشتی را به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ارسال كرده كه به این شرح است:
۳۱۹ دشت ایران كه گرفتار فرونشست هستند
مساله فرونشست زمین در ایران، مخاطره ای طبیعی و جدی است، به نحوی كه افزایش تعداد دشت های ممنوعه كشور در سال ۱۳۴۷ حدود ۱۵ دشت بوده و در سال ۱۳۹۳ به ۳۱۹ دشت، افزایش یافته و طبق گزارش سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی در خیلی از دشت های ایران خسارت های جبران ناپذیری را به زیرساخت ها وارد كرده است.
تغییرات كیفی آب، احداث فروچاله و شكاف های بزرگ در دشت ها و احداث تهدید برای شهرها و روستا همچون اثرهای فرونشست زمین است. فرونشست زمین در دشت "شهریار" و جنوب "شهر قدس" به حداكثر ۳۵ سانتی متر در سال و در منطقه "ورامین" و "جنوب تهران" به حدود حداكثر ۲۵ سانتی متر در سال می رسد. این مساله در استان تهران خصوصاً در حدود ۳۷ پارسال سبب مشكلات جدی زیرساختی شده است.
حدود ۲۵ كیلومتر از طول كمربندی "آزادگان"، حدود ۲۸ كیلومتر از طول "اتوبان قم"، حدود ۲۱ كیلومتر از "جاده ساوه" و بزرگراه "بهشت زهرا" كه همگی این نقاط بعنوان اصلی ترین محورهای جابه جایی كالا و مسافر در استان تهران شناخته می شوند، با پتانسیل فرونشست مواجهند.
مناطق قرارگرفته بر پهنه فرونشست طول مسیر كمربندی آزادگان ۲۵ كیلومتر اتوبان قم ۲۸ كیلومتر جاده ساوه و بزرگراه بهشت زهرا ۲۱ كیلومتر علاوه بر آن راه آهن "تهران-جنوب" و "تهران- تبریز"، شاخه های جنوبی مترو به سمت "اسلامشهر" و همین طور بخش هایی از "جنوب غربی تهران"، در این محدوده مخاطره آمیز قرار می گیرد. در كل، حدود ۱۲۰ كیلومتر خط راه آهن و ۲۵ كیلومتر از خطوط مترو، حدود ۲۰۰ كیلومتر اتوبان های بین شهری، حدود ۲۳۰۰ كیلومتر راه ها و معابر شهری و بین شهری اصلی و فرعی، ۲ انبار مواد نفتی و سوختی و ۴۴ جایگاه پمپ بنزین و ۱۵ جایگاه پمپ گاز، ۷ ایستگاه گاز، ۳۰ كیلومتر طول لوله نفت و باز بیشتر از ۷۰ كیلومتر خطوط فشار قوی و بیشتر از ۲۰۰ كیلومتر خطوط اصلی گاز در محدوده فرونشست تهران قرار دارند.
اماكن واقع بر پهنه فرونشست تعداد خط راه آهن ۱۲۰ كیلومتر خطوط مترو ۲۵ كیلومتر اتوبان های بین شهری ۲۰۰ كیلومتر راه ها، معابر شهری و بین شهری اصلی و فرعی ۲۳۰۰ كیلومتر انبار مواد نفتی و سوختی ۲ مورد جایگاه پمپ بنزین ۴۴ مورد جایگاه پمپ گاز ۱۵ مورد ایستگاه گاز ۷ مورد طول لوله نفت ۳۰ كیلومتر خطوط فشار قوی برق ۷۰ كیلومتر خطوط اصلی گاز ۲۰۰ كیلومتر در این مناطق، آسفالت خیابان ها ناهموار شده، جداول خیابان ها جابه جا شده و ترك در دیوارها و حتی ساختمان های كج شده دیده میگردد كه برخی از آنها باید تخریب شوند. همین طور شكاف های بزرگ با چندین كیلومتر طول و تا ۴ متر عرض و عمق، این ناحیه را به سمت "جنوب شرقی تهران" شكافته و برخی از آنها تهدیدی برای واژگونی خطوط انتقال نیرو و خطوط راه آهن هستند.
به مناطق دارای فرونشست قابل توجه در تهران علاوه بر موارد ذكر شده در بالا، باید ۲۱ پل و بیشتر از ۲۵۰ هزار ساختمان و حدود ۳ میلیون نفر جمعیت در استان تهران را به آن اضافه كرد.
تلفیقی از رشد جمعیت و توسعه جمعیت شهری (عمدتا با مهاجرت به شهر) در نیم قرن، خشكسالی های مكرر و سدهای بزرگ كه آب باران را جذب می كنند و مانع از شارژ شدن آبخوان ها می شوند، مشكل فرونشست را تشدید كرده است. گرچه در سال های اخیر حدود ۱۰۰ هزار چاه غیر قانونی در سراسر ایران مسدود شده، اما هنوز چاه های مجاز و غیر مجازی كه سطح زمین و پایداری آنرا تهدید می كنند، در استان تهران در حال بهره برداری هستند.
هم اكنون سفره های زیرزمینی "دشت تهران" حدود ۳۰ میلیون مترمكعب، سفره های زیرزمینی "شهریار" حدود ۸۵ میلیون مترمكعب و سفره های زیرزمینی "ورامین" حدود ۳۵ میلیون مترمكعب در سال بیلان منفی دارند. این محدوده فرونشست خصوصاً در دشت "شهریار" در كنار گسل های فعال "شمال تهران"، "پردیسان و گسل "ماهدشت – جنوب كرج"، قرار گرفته است.
۳ هزار و ۲۰۰ حلقه چاه در دشت "ورامین" وجود دارد. از این تعداد، ۱۷۶۰ حلقه مجاز و مابقی غیرمجاز هستند كه سالانه ۳۰ میلیون مترمكعب آب از همین چاه ها برداشت میگردد. سالانه با یك متر و ۳۰ سانتی متر افت سطح آب زیرزمینی و ۱۶ سانتی متر فرونشست زمین در سطح دشت های "ورامین" مواجه هستیم و در بعضی مناطق این دشت، فرونشست ها ناهمگون است؛ ضمن آنكه گسل "پیشوا"، "قرچك" و "كهریزك" در بخش هایی از این ناحیه فرونشست واقع است. این الزاما به مدلول رخداد بلافاصله زلزله نیست، ولی نشان داده است كه زمینه رخداد زمین لرزه در گسل های فعالی كه بدون رخداد فرونشست زمین باز توانایی رخداد زمین لرزه را دارند، به وجود آمده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب